Als je minimaal twee jaar in dienst bent geweest, ongeacht of hier sprake was van een tijdelijk of een vast contract, krijg je bij ontslag een ontslagvergoeding, ook wel transitievergoeding genoemd. Sinds 1 juli 2015 moet een werkgever ook een transitievergoeding betalen als een tijdelijk contract dat 2 jaar of langer duurt niet wordt verlengd.
Ontslag tijdens je proeftijd
In een proeftijd is het voor zowel werknemer als werkgever mogelijk om de proef op de som te nemen. Ofwel, binnen de proeftijd kan de werkgever kijken wat hij van de werkzaamheden vindt en een werkgever kan zien of de werknemer binnen zijn organisatie past. Mocht het niet klikken, dan kunnen beide zonder opgaaf van redenen besluiten het dienstverband te beëindigen.
Je krijgt in principe geen vergoeding als jij tijdens je proeftijd wordt ontslagen. Je kunt alleen in uitzonderlijke gevallen een beroep doen op een ontslagvergoeding, zoals in het geval van discriminatie of onrechtvaardig handelen van je werkgever.
Wanneer heb je geen recht op een transitievergoeding?
Zoals eerder vastgesteld moet je minimaal 2 jaar bij een werknemer in dienst zijn voordat je recht hebt op een ontslagvergoeding. Daarnaast zijn er nog andere situaties waar rekening mee gehouden moet worden.
Ernstig verwijtbaar gehandeld
Je bent ontslagen omdat er door de rechter is vastgesteld dat er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen. Alleen verwijtbaar handelen of nalaten is niet voldoende om daarna geen aanspraak te kunnen maken op een ontslagvergoeding.
Er is sprake van ernstig verwijtbaar handelen als de werknemer:
- Zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal, verduistering of andere misdrijven waardoor het vertrouwen in de werknemer ernstig beschadigd is geraakt
- Fraude, bedrog of valsheid in geschrifte
- Bij ziekte de controlevoorschriften niet naleeft zonder gegronde reden
- Veelvuldig te laat op het werk verschijnt zonder gegronde reden en de werknemer hier al herhaaldelijk op is aangesproken zonder verbetering
- Seksuele intimidatie op de werkvloer
- (Herhaaldelijk) zonder toestemming de werkplek verlaten of uren declareren die niet gewerkt zijn
- Schending van de geheimhouding of privacy
- Bedreiging, intimidatie, belediging of agressief handelen.
Zelf ontslag nemen
Wanneer de werknemer zelf ontslag heeft genomen wordt er geen vergoeding verstrekt. Let wel: dit geldt niet wanneer de werkgever het voor de werknemer onmogelijk heeft gemaakt om nog in dienst te blijven. Maak in dat geval altijd bezwaar middels een aangetekende brief, zo laat je weten dat je het niet met je ontslag eens bent.
Jonger dan 18 jaar
Als je jonger bent dan 18 jaar betekent het niet dat je geen recht hebt op een ontslagvergoeding. Je hebt hier alleen geen recht op als jij minder dan 12 uur per week hebt gewerkt.
Pensioenleeftijd bereikt
De arbeidsovereenkomst is beëindigd op of na het bereiken van de AOW- of pensioengerechtigde leeftijd. Als er sprake is van een zogenaamd pensioenontslag, heeft u geen recht op een ontslagvergoeding. Mocht dit ontslag ingaan vlak vóór uw pensioenleeftijd, dan heeft u wel recht op een ontslagvergoeding.
Ontslag met wederzijds goedvinden
Bij een ontslag met wederzijds goedvinden is er sprake van een vaststellingsovereenkomst. Bij een vaststellingsovereenkomst zijn er geen wettelijke verplichtingen, zoals bij een ontslagvergoeding, waardoor beide partijen inspraak hebben in de overeenkomst.
Mocht de werkgever een te lage vergoeding bieden, dan staat het de medewerker vrij om hier niet mee akkoord te gaan. Het is altijd verstandig om de wettelijke transitievergoeding als norm aan te houden.
Wanneer is er wel sprake van een transitievergoeding?
De werkgever zegt de arbeidsovereenkomst op via het UWV
Als uw werkgever ontslag aanvraagt via het UWV, dan mag het contract na toestemming ontbonden worden. Dit mag echter alleen aangevraagd worden als er sprake is van bedrijfseconomische redenen of langdurige arbeidsongeschiktheid.
Bedrijfseconomische redenen
- De financiële situatie van het bedrijf wordt slechter.
- Werkvermindering
- (Gedeeltelijke) bedrijfsbeëindiging
- Vervallen van loonkostensubsidie
Langdurige arbeidsongeschiktheid
- De werknemer kan door een ziekte of handicap zijn werk niet meer uitvoeren
- De werknemer kan binnen 26 weken niet herstellen om zijn werk weer te kunnen doen
- De werknemer kan binnen 26 weken zijn werk niet uitvoeren in aangepaste vorm
- De werknemer kan binnen 26 weken niet worden herplaatst in een andere passende functie
- De termijn van loondoorbetalingverplichting bij ziekte is verstreken (doorgaans 104 weken)
De kantonrechter ontbindt de arbeidsovereenkomst
Als de werkgever personeel wilt ontslaan om een andere reden dan bedrijfseconomische redenen of langdurige arbeidsongeschiktheid, dan zal hij dit moeten aanvragen bij de kantonrechter. Hij zal dan een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst indienen.
In tegenstelling tot het UWV hoeft een werkgever geen toestemming te vragen aan de kantonrechter als hij over wilt gaan tot ontslag op staande voet, door bijvoorbeeld ernstig verwijtbaar handelen van de werknemer. Als de werknemer het niet eens is met zijn ontslag, dan kan hij dit verder bij de kantonrechter aanvechten door een schriftelijk verweer in te dienen.
Een collectief ontslag met sociaal plan
Er is sprake van een collectief ontslag wanneer er binnen een bedrijf 20 personen of meer binnen 3 maanden hun ontslag krijgen. Ook voor een collectief ontslag dient een werkgever aanvraag te doen bij het UWV voorzien van een schriftelijke onderbouwing.
Als een dergelijk ontslag is goedgekeurd, zal de werkgever vaak een sociaal plan opstellen met voorzieningen waar werknemers recht op hebben. Dit plan wordt opgesteld om de werknemers te compenseren of zij recht hebben op een ontslagvergoeding. Omdat een dergelijk sociaal plan is opgesteld tussen werkgever en werknemer mag hier een hogere ontslagvergoeding worden afgesproken.
Als een werknemer het oneens is het met sociaal plan, dan kan hij bezwaar aantekenen bij een kantonrechter. Wanneer er echter vakbonden hebben meebeslist over het sociaal plan, dan zal de kantonrechter hier slechts bij hoge uitzondering van afwijken.
Hoogte ontslagvergoeding berekenen
Een ontslagvergoeding wordt altijd berekend aan de hand van het aantal gewerkte jaren. Voor de eerste 10 gewerkte jaren krijg je een derde van het bruto maandsalaris per jaar. Na 10 jaar krijg je een half maandsalaris per gewerkt jaar.
Tevens is de ontslagvergoeding ook onderhevig zijn aan de leeftijd van de werknemer. Sinds 2020 geldt er namelijk een overgangsregeling voor oudere werknemers. Zij krijgen als zij meer dan 10 jaar in dienst zijn, boven hun 50e, een half maandsalaris per 6 gewerkte maanden.
Belasting ontslagvergoeding
Je betaalt altijd belasting over je ontslagvergoeding. Hier hoeft een werknemer niets voor te doen, de werkgever is namelijk verplicht om deze belasting af te dragen aan de belastingdienst.
Als jij deze vergoeding gebruikt voor een opleiding of scholing, dan hoeft er niets aan de belasting afgedragen te worden en krijg jij dit bedrag bruto uitgekeerd. Mocht je het bedrag willen gebruiken voor persoonlijke doeleinden, dan betaal je er wel belasting over. De percentages die je betaalt over de vergoeding, staan gelijk aan de percentages van het belastbaar inkomen.
Deze zijn per 1 januari 2018 als volgt:
- Belastbaar inkomen t/m € 20.141,-: 36,55%
- Belastbaar inkomen van € 20.142 t/m € 68.507: 40,85%
- Belastbaar inkomen vanaf € 68.507: 51,95%