Toen online gokken op 1 oktober 2021 in Nederland werd gelegaliseerd, werden we bedolven onder reclame voor online casino’s. Televisiespotjes, billboards en online advertenties overspoelden het medialandschap. Dit leidde al snel tot maatschappelijke onrust en politieke debatten. Want hoe zorg je ervoor dat reclame voor kansspelen enerzijds ruimte biedt voor een gezonde, gereguleerde markt, en anderzijds kwetsbare groepen zoals jongeren en gokverslaafden beschermt?
Waarom zijn reclameregels noodzakelijk?
Online gokken brengt risico’s met zich mee. Spelers kunnen niet alleen geld verliezen, maar er is ook kans op gokverslaving en financiële problemen. Daarom hebben overheden wereldwijd regels opgesteld om consumenten te beschermen.
Juridische beperkingen rond gokreclame
De gokreclamewet draait vooral om het beschermen van kwetsbare doelgroepen. Dat zijn in de eerste plaats minderjarigen en jongvolwassenen (18-24 jaar), die volgens wetenschappelijk onderzoek extra gevoelig zijn voor risicogedrag. Ook gokverslaafden of risicospelers vallen onder deze categorie.
- Reclame mag zich niet specifiek richten op minderjarigen of jongvolwassenen. Dit betekent onder meer dat het gebruik van rolmodellen die populair zijn bij deze doelgroep (bijvoorbeeld sporters, influencers of BN’ers) niet is toegestaan.
- Aanbieders mogen geen onrealistische verwachtingen scheppen over winkansen of suggereren dat gokken een oplossing is voor financiële problemen.
- Reclame mag niet verschijnen in programma’s of op websites die veel jongeren aantrekken. Sinds 2023 geldt er ook een verbod op ongerichte reclame via televisie, radio en in de openbare ruimte.
- De reclame moet altijd wijzen op de risico’s van gokken
Deze regels zijn bedoeld om de verleiding tot gokken te beperken, vooral bij mensen die er gevoelig voor zijn.
Het is trouwens niet alleen in Nederland dat gokreclame flink ingeperkt werd. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld mag reclame niet misleidend zijn of spelers aanzetten tot overmatig gokken. Alle marketing moet bovendien informatie bevatten over gokverslaving en beschikbare hulp. In Zuid-Afrika zijn het dan weer de provinciale gokautoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het verstrekken van licenties voor online gokken en de ‘National Gambling Board’ is belast met het toezicht op de naleving van de gokwetgeving. Nieuwsgierig? Bezoek sbo.net’s pagina over Zuid-Afrika en ontdek de meest betrouwbare bookmakers.
Voorbeelden van overtredingen en opgelegde boetes
De Kansspelautoriteit is de toezichthouder die verantwoordelijk is voor de naleving van deze regels. In de afgelopen jaren heeft de organisatie meerdere boetes opgelegd voor overtredingen.
- Verschillende aanbieders kregen waarschuwingen en boetes omdat zij bekende sporters en ex-voetballers gebruikten in reclames.
- In 2022 legde de Ksa boetes op aan partijen die gokreclames via e-mail en apps hadden gestuurd naar jongvolwassenen. Dit werd als bijzonder ernstig beschouwd, omdat deze groep expliciet beschermd moet worden.
- Ook casino’s zonder Nederlandse vergunning werden hard aangepakt. Zij kregen miljoenenboetes omdat ze via Nederlandstalige websites en betaalmethoden (zoals iDEAL) toch de Nederlandse markt benaderden.
Deze voorbeelden laten zien dat de Kansspelautoriteit actief optreedt, maar ook dat aanbieders voortdurend de grenzen van de wet lijken op te zoeken.
Op zoek naar evenwicht tussen commerciële belangen en maatschappelijke verantwoordelijkheid
Online casino’s bevinden zich in een moeilijke positie. Enerzijds zijn ze commerciële ondernemingen die nieuwe klanten willen aantrekken. Anderzijds hebben ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid om gokverslaving te voorkomen en kwetsbare groepen te beschermen.
Vergunninghouders betalen hoge kosten om een legale licentie te verkrijgen en betalen daarnaast ook kansspelbelasting. Zij willen daar uiteraard iets voor terug. Reclame is ideaal om hun marktaandeel en hun winst te vergroten. Maar tegenover deze commerciële noodzaak staat de zorgplicht. Gokverslaving kan veel schade veroorzaken, van schulden tot psychische problemen. De overheid verwacht van aanbieders dat zij dit risico beperken. Daarom is de roep om strengere regelgeving groot, en zien we inmiddels steeds verdergaande beperkingen op reclame.
De discussie draait uiteindelijk om de vraag: hoeveel reclame is verantwoord? Te veel reclame leidt tot normalisering van gokken, waardoor jongeren en kwetsbaren sneller worden verleid. Te weinig reclame daarentegen maakt legale aanbieders onzichtbaar en kan de illegale markt in de hand werken.
Voor casino’s die willen groeien en tegelijkertijd willen voldoen aan de wetgeving, is het belangrijk om een geïntegreerde marketingstrategie te ontwikkelen die:
- De juiste doelgroep bereikt
- Volledig transparant is over voorwaarden en risico’s
- Verantwoord spelen promoot en gokverslaving tegengaat
- Regelmatig wordt gecontroleerd op naleving van de wet
Door deze aanpak kunnen online casino’s tegelijkertijd vertrouwen en loyaliteit opbouwen bij hun spelers.
Toekomstige ontwikkelingen
De trend is duidelijk: gokreclame wordt steeds strenger gereguleerd. Ongerichte reclame is inmiddels verboden, en ook goksponsoring in de sportwereld is volledig aan banden gelegd.
Maar er klinkt kritiek dat de regels te ver gaan. Sommige legale aanbieders vrezen dat strenge beperkingen de legale gokmarkt uit balans brengen en de concurrentiepositie verzwakken ten opzichte van illegale aanbieders. Bovendien rijst de vraag of alle vormen van reclame effectief gecontroleerd kunnen worden in een digitale wereld vol online platforms en social media.
De komende jaren zullen moeten uitwijzen of het mogelijk is om een gulden middenweg te vinden: een gokmarkt die gezond en transparant blijft, terwijl tegelijkertijd kwetsbare groepen effectief beschermd worden tegen overmatige blootstelling en verleiding.